Μαρία Σωμαράκη

Τα άγνωστα οφέλη της Ευγνωμοσύνης

Άκουσε το άρθρο εδώ:

 

Φαντάσου την καθημερινότητα σου με μια ανάλαφρη αίσθηση ευγνωμοσύνης.

Φαντάσου η ημέρα σου να είναι ποτισμένη με πολλές στιγμές όπου νιώθεις προνομιούχα, ακόμα κι αν δεν πετύχεις το λόττο ή κάποιο άλλο λαχείο.

Φαντάσου έναν κόσμο όπου ξυπνάς το πρωί με κυρίαρχο συναίσθημα την χαρά για την νέα μέρα και όλα τα καλά στη ζωή σου.
Φαντάσου στις σχέσεις να επικρατεί η εκτίμηση και η αναγνώριση.
Φαντάσου να λέμε και να ακούμε περισσότερα ευχαριστώ, και να βλέπουμε περισσότερα χαμόγελα. Να χαμογελάμε ανεπαίσθητα, όχι μόνο από ευγένεια, αλλά επειδή το νιώθουμε. Επειδή είναι ευχαριστημένος και ικανοποιημένος ο εσωτερικός εαυτός μας.
Φαντάσου εγώ, εσύ και όλοι οι γύρω μας, οι δάσκαλοι, οι οδηγοί, οι άλλοι γονείς, τα παιδιά να είναι ευγνώμων;
Πόσο διαφορετικά θα ήταν οι οικογένειες μας, η κοινωνία, τελικά η ζωή μας;
Σκέφτεσαι μήπως έχω πολλές προσδοκίες από την ευγνωμοσύνη;

Τι είναι όμως Ευγνωμοσύνη;

Ευγνωμοσύνη για μένα σημαίνει να αναγνωρίζω ότι καλό υπάρχει χωρίς έχω συμβάλει εγώ σ’ αυτό. Η ικανότητα να βλέπω το καλό. Ή το καλό παρά το όποιο κακό, την ομορφιά μέσα στην ασχήμια. Το μαργαριτάρι μέσα στη λάσπη. Ακόμα κι αν θυμίζει το ” σκέψου θετικά” που ακούμε συχνά, δεν είναι ακριβώς αυτό. Δεν είναι ότι βλέπω το “αρνητικό” και το αγνοώ.

Δεν σημαίνει να εθελοτυφλώ μπροστά στην αδικία, τον πόνο και σε ότι είναι ευθύνη μου να αλλάξω.

Κάθε άλλο.

Είναι παρ’ όλα αυτά να βρίσκω ένα σημείο, από κάπου να κρατηθώ, να πάρω δύναμη για να αντιμετωπίσω όλες τις δυσκολίες και προκλήσεις.
Ευγνωμοσύνη είναι όταν ο νους μου εκτιμά και η καρδιά μου απολαμβάνει. Συνυπάρχει  δηλαδή και το συναίσθημα. Δεν είναι απλά μια σκέψη, μία νοητή λίστα των όσων με την πρώτη ματιά φαίνεται να πηγαίνουν καλά στη ζωή μου.

Είναι αυτό το συναίσθημα που νιώθω όταν μου έχει χαριστεί ένα πολύτιμο δώρο που ξέρω ότι δεν θα μπορούσα να το αποκτήσω μόνη μου, για σκέψου κάτι στη ζωή σου που ανήκει σε αυτή την κατηγορία…

Για μένα είναι η φιλία. Είναι η εμπειρία να έχω νιώσει κατανόηση, στοργή, τρυφερότητα, αποδοχή και συγχώρεση. Η δυνατότητα να έχω πρόσβαση σε βιβλία σε όλο τον κόσμο. Η δυνατότητα να επιλέγω τι θα φορέσω, που θα πάω, τι θα φάω, τι θα γράψω, τι θα δημοσιεύσω, χωρίς να λογοκρίνομαι ή να κινδυνεύει η σωματική μου ακεραιότητα. Η δυνατότητα ακόμα να κυκλοφορώ ελεύθερη.

Σκέψου πόσα πράγματα θεωρούμε δεδομένα στη ζωή μας.

Στην πραγματικότητα σήμερα δεν είναι απλά άλλη μια μέρα της ζωής μας.
Αυτή η μέρα είναι η ζωή μας.
Είναι ένα δώρο. Το μόνο δώρο. Και η πιο κατάλληλη ανταπόκριση σε ένα δώρο είναι η ευγνωμοσύνη.
Κλείσε για λίγο τα μάτια και νιώσε για 3 δευτερόλεπτα τον χτύπο της καρδιάς σου. Πρόσεξε την αναπνοή σου. Έχεις μάτια που μπορείς να ανοίξεις και να κοιτάξεις τον ουρανό ! Σου χαρίστηκαν ! Έτσι απλά! Δεν χρειάστηκε να κάνεις κάτι για να τα αποκτήσεις.

Πριν από μερικά χρόνια κυκλοφορούσε στο διαδίκτυο το εξής κείμενο:

«Αν έχεις τρόφιμα στο ψυγείο σου, ρούχα στην πλάτη σου, μια στέγη πάνω απ’ το κεφάλι σου και ένα μέρος για να κοιμηθείς, είσαι πλουσιότερος από το 75% αυτού του κόσμου.
»Αν έχεις χρήματα στην τράπεζα, στο πορτοφόλι σου και λίγα κέρματα σ’ ένα πιατάκι, είσαι ανάμεσα στο 8% των ανθρώπων που ευημερούν.
»Αν ξύπνησες σήμερα το πρωί με περισσότερη υγεία από όση αρρώστια, είσαι πιο ευλογημένος από όσους δεν θα επιζήσουν καν ως την αυριανή μέρα.
»Αν ποτέ δεν βίωσες την εμπειρία του φόβου του πολέμου, της μοναξιάς της φυλακής, της αγωνίας του βασανισμού και της σουβλιάς της πείνας, είσαι μπροστά από 700 εκατομμύρια ανθρώπους αυτής της γης.
»Αν μπορείς να προσευχηθείς σε έναν ναό, χωρίς τον φόβο της επίθεσης, της σύλληψης ή της εκτέλεσης. θα σε ζηλεύουν σίγουρα περίπου 3 δισεκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο.

»Αν οι γονείς σου είναι ακόμα ζωντανοί και είναι ακόμα παντρεμένοι μεταξύ τους, είσαι σπάνιος.
»Αν μπορείς να κρατάς το κεφάλι σου ψηλά και να χαμογελάς, δεν είσαι ο κανόνας. είσαι η εξαίρεση για όλους όσους ζουν μέσα στην αμφιβολία και στην απόγνωση.
»Και αν διαβάζεις τώρα αυτό το μήνυμα γιατί είσαι πιο τυχερός από 2 δισεκατομμύρια ανθρώπους, που δεν ξέρουν καν να διαβάζουν.»
«Κατάλαβα. Και τώρα τι κάνω; Πώς μπορώ να αρχίσω;»
«Να πεις καλημέρα, να μετρήσεις τις ευλογίες σου και να περάσεις αυτό το μήνυμα και σε άλλους ανθρώπους, για να τους θυμίσεις πόσο ευλογημένοι είναι.»

Το ημερολόγιο Ευγνωμοσύνης

Το αν θα γράψω για όσα είμαι ευγνώμων στο ημερολόγιο μου ή αν θα επιλέξω να γράψω κάποια  γράμματα ευγνωμοσύνης για να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου σε ανθρώπους που γνωρίζω και εκτιμώ, λίγη σημασία έχει όσον αφορά την θετική επίδραση της Ευγνωμοσύνης στην σωματική και ψυχική υγεία.

Σημαντικό είναι όταν γράφω με ευγνωμοσύνη να παρατηρώ σε περισσότερο και σε ένα δεύτερο επίπεδο όσα θεωρώ ότι είναι δεδομένα ή δεν αξίζουν, να εστιάζω, σε λεπτομέρειες που είχα αγνοήσει, να αναγνωρίζω κάθε θετικό στοιχείο ακόμα κι αν χρειαστεί να αλλάξω οπτική, να εκτιμήσω την αξία και του παραμικρού, να θαυμάζω με όσα ως χθες θεωρούσα δεδομένα, να επαινώ όσους συμβάλλουν στην εξέλιξη και την ανάπτυξη μου με οποιονδήποτε τρόπο.

Η Oprah και το ημερολόγιο ευγνωμοσύνης της

Ακόμα και η Oprah έχει γράψει την εμπειρία της με το ημερολόγιο ευγνωμοσύνης και τι επίδραση είχε στη σκέψη της η άσκηση της Ευγνωμοσύνης. Αν εκτιμάς την άποψη της μπορείς να την διαβάσεις εδώ.

Εκτός φυσικά από την άποψη της Oprah  και πολλών άλλων, υπάρχουν φυσικά και έρευνες που έχουν γίνει για να μελετήσουν πως επιδρά η Ευγνωμοσύνη στην ψυχική και σωματική υγεία μας.

Θα αναφερθώ σε δύο έρευνες που έχουν γίνει σχετικά με την ευγνωμοσύνη

Η πρώτη έρευνα

Στην πρώτη έρευνα, μια ομάδα φοιτητών χωρίστηκε σε 3 ομάδες: Στην κάθε ομάδα δόθηκε μια από τις ακόλουθες ασκήσεις.
Η πρώτη ομάδα να κάνει μια σύντομη περιγραφή με 5 πράγματα που είναι ευγνώμων για την εβδομάδα που πέρασε.
Η δεύτερη ομάδα να καταγράψει δυσκολίες της εβδομάδας που πέρασε.
Η Τρίτη ομάδα είχε την άσκηση να γράψει 5 πράγματα που την επηρέασαν ( χωρίς οδηγία για θετικό ή αρνητικό ).
Μετά από 10 εβδομάδες, τα άτομα της πρώτης ομάδας ένιωθαν πιο ικανοποιημένοι από τη ζωή τους κατά 25 % !!! Αρρώσταιναν λιγότερο και αθλούνταν 1,5 ώρα περισσότερο κατά μέσο όρο.

Η δεύτερη έρευνα

Στην δεύτερη έρευνα μια ομάδα νεαρών χωρίστηκε σε 2 μικρότερες ομάδες.

Η μια ομάδα έλαβε την οδηγία να γράφει καθημερινά ημερολόγιο ευγνωμοσύνης για 5 λεπτά.
Η δεύτερη ομάδα ( ομάδα ελέγχου) είχε την οδηγία να κρατάει προσωπικό ημερολόγιο, χωρίς καμία ξεκάθαρη οδηγία για το περιεχόμενο.

Μετά από 6 μήνες η πρώτη ομάδα ήταν πιο αποφασιστική, είχε περισσότερη προσοχή, ενθουσιασμό και ενέργεια σε σχέση με την δεύτερη ομάδα ( ομάδα ελέγχου).

Τα οφέλη για την υγεία μας:

Ο εγκέφαλος μας εκκρίνει ντοπαμίνη και σεροτονίνη, χημικές ουσίες οι οποίες ευθύνονται για την αίσθηση ευφορίας, χαράς και ικανοποίησης. Η ωκυτοκίνη, που ονομάζεται και η «Ορμόνη της αγάπης», μας κάνει να θέλουμε να είμαστε κοντά σε άλλους με στοργικό τρόπο, να συνδεθούμε με τους γύρω μας.
Ο ιππόκαμπος (η περιοχή του εγκεφάλου που συμμετέχει στο σχηματισμό νέων αναμνήσεων και σχετίζεται με την μάθηση και τα συναισθήματα) βρίσκεται σε ετοιμότητα ώστε να υποδεχτεί και να αποθηκεύσει νέες πληροφορίες.

Σε ψυχικό επίπεδο τα άτομα που εξασκούν συνειδητά και καθημερινά την Ευγνωμοσύνη αναφέρουν ότι
-βιώνουν λιγότερο άγχος και θλίψη
-μεγαλύτερη επιτυχία στους στόχους τους
-μειωμένη αίσθηση μοναξιάς
-πιο ισορροπημένες σχέσεις
-είναι πιο αποτελεσματικοί στην εργασία τους
-συγχωρούν ευκολότερα
-είναι πιο γενναιόδωροι
-πιο χαλαροί
-έχουν περισσότερη ανθεκτικότητα στις δυσκολίες , την απόρριψη ή σε τραυματικά γεγονότα.

Η Ευγνωμοσύνη δυναμώνει τα θετικά αισθήματα όπως
-την κατανόηση και τον σεβασμό προς τον εαυτό και τους άλλους
-τη έκφραση αλλά και την αίσθηση της φιλίας
-την ανάκληση των θετικών αναμνήσεων
-επίσης μειώνει τα συναισθήματα ζήλιας και μειονεξίας.

Δυναμώνει την προσωπικότητα που σημαίνει ότι η Ευγνωμοσύνη μας κάνει
-πιο αισιόδοξους
-λιγότερο υλιστές και πιο πνευματικούς
-λιγότερο εγωκεντρικούς
-νιώθουμε περισσότερη αυτοπεποίθηση και μας ικανώνει να παίρνουμε σωστές αποφάσεις.
-βοηθάει στην ήπια ως μέτρια κατάθλιψη είναι επίσης ένα πολύ σημαντικό στοιχείο.

Τα σωματικά οφέλη που ανέφεραν τα άτομα από την άσκηση της Ευγνωμοσύνης είναι ότι είχαν περισσότερη ενέργεια και ήταν πιο δραστήριοι.
Πρόσεχαν πολύ περισσότερο την υγεία τους από ότι πριν την άσκηση της Ευγνωμοσύνης. Βελτιώθηκε η ποιότητα του ύπνου τους ( ακόμα και με λιγότερες ώρες ύπνου η διάθεση τους παρέμεινε καλή!).
Σκέψου ότι ο ύπνος είναι το 1/3 της ζωής μας!
Η αρτηριακή τους πίεση ήταν κατά 15 % χαμηλότερη υπό φυσιολογικές συνθήκες αλλά και σε αντίδραση πίεσης σε αγχογόνα γεγονότα παρέμεινε χαμηλή.
Επίσης χαμηλή ήταν η κακή χοληστερίνη και τα επίπεδα κρεατινίνης ( που σημαίνει υγιή νεφρά).
Οι ερευνητές παρατήρησαν επίσης ότι σε όλους όσοι έχουν καλές αναμνήσεις από την παιδική τους ηλικία ( γονεϊκής φροντίδας και στοργής ) τα επουλωτικά κύτταρα ήταν αυξημένα και το ίδιο συνέβη και στους συμμετέχοντες στην άσκηση ευγνωμοσύνης!

Η ευγνωμοσύνη είναι σαν ένας μυς

Δεν είναι μια αυτόματη διαδικασία. Δεν είναι κάποιο έμφυτο χαρακτηριστικό που κάποιοι τυχεροί το έχουν και κάποιοι όχι. Όσο περισσότερο εξασκούμαι στην ευγνωμοσύνη τόσο περισσότερο ο εγκέφαλος μαθαίνει να παρατηρεί και να εντοπίζει μέσα στην καθημερινότητα τα θετικά στοιχεία.
Όσοι έχουν βάλει την άσκηση της ευγνωμοσύνης στη ζωή τους έχουν μια κοινή διαπίστωση.
Όσο πιο ευγνώμων είμαι τόσο περισσότερες ευκαιρίες και καταστάσεις έχω ΓΙΑ ΝΑ νιώθω ευγνώμων.

Η ευγνωμοσύνη είναι απόφαση.

Κάθε μέρα επιλέγουμε.
Επιλέγουμε τι στάση θα κρατήσουμε απέναντι σε όσα συμβαίνουν και τελικά ποια κατεύθυνση θα έχει η ζωή μας.

Ο Victor Frankl, ψυχίατρος που γεννήθηκε το 1905 και επέζησε του Ολοκαυτώματος μέσα σε στρατόπεδο συγκέντρωσης μελέτησε τη στάση των ανθρώπων και είπε:

«Όλα μπορείς να τα αφαιρέσεις από έναν άνθρωπο, εκτός από 1 πράγμα :
την ελευθερία του να επιλέγει ποια στάση θα κρατήσει απέναντι στις καταστάσεις της ζωής του»

Victor Frankl

Πόσο χρειαζόμαστε αυτή την υπενθύμιση. Ιδιαίτερα σε καταστάσεις όπου νιώθουμε ότι χάνουμε τον έλεγχο της ζωής μας. Όταν ο ειρμός των σκέψεων μας παρασύρει σε αυτολύπηση και παράπονα. Όταν η συνήθεια της σύγκρισης μας στερεί την χαρά της δικής μας ζωής.
Και ναι, υπάρχουν και εκείνες οι συνθήκες στη ζωή μας όπου η άσκηση της Ευγνωμοσύνης μπορεί να μοιάζει σαν να ψάχνεις ένα διαμάντι μέσα στη λάσπη.
Ο καθένας αποφασίζει για τον εαυτό του αλλά με την απόφαση ο κάθε ένας μας  επηρεάζει και τους γύρω του. Είμαστε όλοι συνδεδεμένοι με διάφορους τρόπους και σε πολλά επίπεδα.

Κάποιοι την έχουν ονομάσει

Η μητέρα όλων των αρετών

Το μυστικό της καλής ζωής

Η πιο δυνατή μεταμορφωτική δύναμη στον κόσμο

Όμως για σένα τι είναι η ευγνωμοσύνη;

Όσον αφορά εμένα, είμαι ευγνώμων που ζούμε σε μια εποχή όπου η έρευνα και η επιστήμη έχει προχωρήσει τόσο πολύ στο πώς να καταλάβει τι συμβαίνει στους ανθρώπους ( σε μένα και σε σένα δηλαδή) ώστε να μας δώσει κατανόηση και διέξοδο στα διλήμματα και τα θέματα της καθημερινότητας μας.

Aν έχεις φτάσει να διαβάζεις ως εδώ μάλλον σε ενδιαφέρει το θέμα της Ευγνωμοσύνης. Θα ήθελα να ξέρεις λοιπόν πως ετοιμάζω μια πολύ ενδιαφέρουσα άσκηση, ένα σχετικό email course ( θα είναι δωρεάν) το οποίο θα ανακοινωθεί πρώτα σε όσους λαμβάνουν το newsletter μου. Για να το λάβεις απλά συμπληρώνεις τα στοιχεία σου στο κάτω μέρος της σελίδας.

 

 

Photo credits

Photo by Jessica Castro on Unsplash

Photo by Gabrielle Henderson on Unsplash